Rodzaj przyznanego statusu
Prawa i status obywateli Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii zamieszkałych na terenie Wielkiej Brytanii nie ulegną zmianie do 30 czerwca 2021 r., jeżeli Wielka Brytania wystąpi z UE na podstawie umowy.
W skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego wchodzą kraje członkowskie Unii Europejskiej oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia.
Osoby, których wnioski zostaną rozpatrzone pozytywnie w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli UE, będą mogły w dalszym ciągu żyć i pracować w Wielkiej Brytanii po 30 czerwca 2021 r.
Zostanie im przyznany jeden z dwóch statusów:
- status osoby osiedlonej lub
- tymczasowy status osoby osiedlonej
Nie będzie można dokonać wyboru wnioskowanego statusu. Będzie on zależeć od długości okresu zamieszkania na terenie Wielkiej Brytanii w chwili składania wniosku. Posiadane prawa będą zależeć od uzyskanego statusu.
Status osoby osiedlonej
Status osoby osiedlonej zostanie przyznany osobom:
- zamieszkałym w Wielkiej Brytanii przed 31 grudnia 2020 r. (lub 12 kwietnia 2019 r., jeżeli Wielka Brytanii opuści Unię Europejska bez umowy)
- zamieszkałym w Wielkiej Brytanii nieprzerwanie przez okres 5 lat (okres ten jest nazywany pobytem ciągłym, tzw. continuous residence)
Pięcioletni okres pobytu ciągłego oznacza zamieszkiwanie na terenie Wielkiej Brytanii, Wysp Normandzkich lub Wyspy Man przez okres co najmniej 6 miesięcy w okresie 12-miesięcznym w ciągu 5 kolejnych lat. Wyjątek stanowi:
- jeden okres nieobecności z ważnego powodu nieprzekraczający 12 miesięcy (na przykład urodzenie dziecka, poważna choroba, szkolenie zawodowe lub oddelegowanie do pracy za granicą)
- obowiązkowa służba wojskowa dowolnej długości
- czas spędzony poza granicami w charakterze urzędnika państwowego lub członka rodziny urzędnika państwowego
- czas spędzony poza granicami w ramach służby w siłach zbrojnych lub jako członek rodziny osoby odbywającej służbę w siłach zbrojnych
Posiadając status osoby osiedlonej, można będzie przebywać na terenie Wielkiej Brytanii bez ograniczeń. Osoby uprawnione będą mogły również wnioskować o obywatelstwo brytyjskie.
Tymczasowy status osoby osiedlonej
Osoby zamieszkałe na terenie Wielkiej Brytanii przez okres krótszy niż 5 lat, po złożeniu wniosku będą zwykle otrzymywać tymczasowy status osoby osiedlonej. Okres zamieszkania na terenie Wielkiej Brytanii musi rozpocząć się przed 31 grudnia 2020 r. (lub przed 12 kwietnia 2019 r., jeżeli Wielka Brytania opuści Unię Europejską bez umowy).
Wniosek o status osoby osiedlonej można będzie złożyć po upływie 5 lat ciągłego pobytu.
Jeżeli okres ciągłego 5-letniego pobytu będzie upływać przed 30 grudnia 2020 r., ze złożeniem wniosku można zaczekać do jego zakończenia. Oznacza to, że w razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku, zostanie przyznany status osoby osiedlonej bez konieczności wcześniejszego wnioskowania o status tymczasowy.
Od daty uzyskania tymczasowego statusu osoby osiedlonej można będzie pozostać w Wielkiej Brytanii przez okres kolejnych 5 lat.
Prawa przysługujące w ramach statusu osoby osiedlonej oraz tymczasowego statusu osoby osiedlonej
W ramach przyznanych statusów można będzie:
- pracować w Wielkiej Brytanii
- korzystać z opieki publicznej służby zdrowia (ang. NHS)
- podejmować naukę lub kontynuować studia
- korzystać z funduszy publicznych, takich jak zasiłki i świadczenia emerytalne, po spełnieniu określonych wymogów
- podróżować do i z Wielkiej Brytanii
Pobyt poza granicami Wielkiej Brytanii
Posiadając status osoby osiedlonej można będzie przebywać nieprzerwanie przez okres do 5 lat poza granicami Wielkiej Brytanii, nie tracąc swojego statusu. Ta kwestia wymaga jeszcze zatwierdzenia przez Parlament.
Obywatele Szwajcarii oraz członkowie ich rodzin będą mogli spędzić nieprzerwanie do 4 lat poza granicami Wielkiej Brytanii, nie tracąc statusu osoby osiedlonej. Ta kwestia wymaga jeszcze zatwierdzenia przez Parlament.
Osoby posiadające status tymczasowy będą mogły spędzić nieprzerwanie do 2 lat poza granicami Wielkiej Brytanii, nie tracąc swojego statusu. Aby uzyskać status osoby osiedlonej, konieczne będzie utrzymanie ciągłego pobytu.
Urodzenie dziecka po złożeniu wniosku
Po otrzymaniu statusu osoby osiedlonej przez rodzica, dzieci urodzone podczas jego zamieszkania na terenie Wielkiej Brytanii automatycznie nabędą obywatelstwo brytyjskie.
Po otrzymaniu statusu tymczasowego przez rodzica, dzieci urodzone w Wielkiej Brytanii nabędą automatycznie prawo do statusu tymczasowego. Dzieci nabywają obywatelstwo brytyjskie, jeśli są do tego uprawnione poprzez swojego rodzica.
Możliwość sprowadzenia do Wielkiej Brytanii członków rodziny
Członkowie bliskiej rodziny mogą dołączyć do osób zamieszkałych w Wielkiej Brytanii do 31 grudnia 2020 r. Po przybyciu będą musieli [składać wnioski w ramach systemu osiedleńczego dla obywateli Unii Europejskiej] .
Jeżeli Wielka Brytania wystąpi z Unii Europejskiej na podstawie umowy, członków bliskiej rodziny można będzie sprowadzić po 31 grudnia 2020 r., o ile zostaną spełnione poniższe warunki:
- związek rozpoczął się przed 31 grudnia 2020 r.
- w chwili składania wniosku osoby pozostają w związku
W razie wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej bez umowy, ostatecznym terminem na sprowadzenie do niej członków swojej rodziny będzie 30 marca 2022 r.
W ramach systemu osiedleńczego dla obywateli Unii Europejskiej nie będzie można sprowadzić osób pozostających w związku, który rozpoczął się po 31 grudnia 2020 r. Będą one mogły przybyć do Wielkiej Brytanii na innych zasadach, na przykład na podstawie wizy rodzinnej.